İlber Ortaylı: Kardeş katlini anlamaya psikolojimiz yetmez
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, "Bugün hâlâ kardeş katlinin önlenmesi için alınan tedbirleri konuşuyorlar. 'İnsan kardeşine bunu nasıl yapar?' diyorlar. Padişah olursa yapar. Bu sizin kardeşinize benzemez. Kardeş katlini anlamaya psikolojimiz yetmez" dedi
Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi tarafından düzenlenen
'Bir Entelektüel Portresi Fatih' konulu konferansa katılan tarihçi
Prof. Dr. İlber Ortaylı, Fatih Sultan Mehmet´in askeri ve ilmi
kimliği üzerine bilgi verirken kardeş katli meselesine de değindi
ve meselenin bugünden yorumlanmasını doğru bulmadığını
kaydetti.
Üniversitenin Haliç Yerleşkesi´nde düzenlenen konferansta
öğrencilerle bir araya gelen Prof. Dr. İlber Ortaylı, Fatih Sultan
Mehmet´in askeri dehası ve ilmi yönüyle büyük bir hükümdar ve
münevver olduğunu ifade ederek şöyle konuştu:
"Fatih´i diğer komutanlardan ayıran en önemli vasfı, İstanbul
surlarını yıkacak teknolojinin organizasyonunu sağlamasıdır.
Surları geçecek ve bunun teknolojisini getirecek organizasyon
lazımdı fakat bu henüz yoktu. Ortaçağın sonuna Rönesans´a hatta 17.
yüzyıla kadar büyük bir ordu toplanması fevkalade büyük bir
olaydır. Barutu ve topu Avrupalılar biliyor ama ne yapımı ne de
sevkiyatına dair bir buluşları yoktu. Fatih´in ordusu ise hem top
döküyor hem sevkiyatını sağlıyor. Gerçek anlamda Rönesans´ın ateşli
silahlarını ilk kez Türkler kullanıyor. Bunun başında da 21
yaşındaki Fatih var. Bunun için büyük bir komutan ve istisnai."
"FATİH, HEM DOĞU HEM BATI´YA İLMEN VAKIF BİR
HÜKÜMDARDI"
Fatih Sultan Mehmet´in büyük bir askeri deha olmasının yanında
Rönesans´ın önemli münevverlerinden biri olduğunun altını çizen
Ortaylı, "Hem Doğu´ya hem Batı´ya ilmen vakıf bir hükümdardı. Onun
döneminde böyle insan çok yok. Latince, İtalyanca biliyor,
Yunancası çok iyi. Bunu anlamak için kütüphanesine bakmak yeterli.
İlyada Destanı´nı okuduğunu, kitabın kenarına şerhler düştüğünü
görüyorsunuz. Arapçası, Farsçası zaten tartışılmaz. Resim çiziyor.
Coğrafya ve tarih bilgisi çok iyi düzeyde. Böyle bir münevver,
mareşal, üstüne üstlük 21 yaşında birisi o çağda yok" diye
konuştu.
Fatih´in son seferine giderken Gebze´de vefat ettiğini hatırlatan
Ortaylı, "Ne arıyordu orada diyorlar. 1480´de yani vefatından bir
yıl önce, Gedik Ahmet Paşa gemilerle İtalya´ya sefere gitti. Fatih
de bu sefer için hazırlanıyordu. Otranto´nun alınmasıyla Osmanlı
İtalya´da fütuhata başladı. Şartlar müsait olsaydı, Fatih oraya
ulaşıp devam etseydi, İtalya medeniyetiyle iç içe geçeceğimiz bir
gerçekti" dedi.
Günümüzde çokça tartışılan kardeş katli meselesine de değinen
Ortaylı, "Bugün hâlâ kardeş katlinin önlenmesi için alınan
tedbirleri konuşuyorlar. İnsan kardeşine bunu nasıl yapar diyorlar.
Padişah olursa yapar. Bu sizin kardeşinize benzemez. Siz
kardeşinizle iyi geçinin. Miras kavgasına tutuşmayın. Bugünden
kardeş katlini anlamaya psikolojimiz yetmez" değerlendirmesinde
bulundu.
Öğrencilerin yoğun ilgi gösterdiği konferans, Fatih Sultan Mehmet
Vakıf Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Fahameddin Başar´ın,
Prof. Dr. İlber Ortaylı hediye takdimi ve fotoğraf çekimi ardından
sona erdi.